Gerek dünya gerekse ahiret ile ilgili olsun, hayırlı ve meşru her işe Allah-u Teâlâ’nın adını anarak “Besmele” ile başlamak, her müslümanın üzerinde titizlikle durması gereken görevlerdendir.
Besmele içerisinde Allah’ın 99 isminden iki tanesi olan Rahim ve Rahman isimlerini bulundurmasıdır. Besmele çeken bir kişi Allah’ın sonsuz merhametini ve rahmetini bilen ve tüm hayatını buna göre şekillendiren biri olduğunu ilan eder.
Rahman: İyilere de, kötülere de rahmet eden. Yani yarattıklarının hepsine merhamet eden manasınadır. Rahim:ahirette yalnız mü'minlere merhamet eden anlamına gelir.Müslüman bir kişi besmele çekmekle, “Kendi adıma veya başka bir varlık adına değil, sadece Allah Teâlâ adına, O’nun rızasını kazanmak umuduyla ve O’nun izni çerçevesinde bu işi yapmaya başlıyorum.” demiş olur.
Bizde bu ilk yazımıza Besmele ile başlayıp, Allah (cc) ın rızasına uymak istiyoruz. Bu hususta Peygamberimiz (SAV) den bir çok Hadis-i Şerif rivayeti vardır. Ebû Hüreyre’nin (ra) naklettiğine göre, Allah Resûlü (sav) şöyle buyurmuştur:
“Yüce Allah'ı anarak başlanmayan her anlamlı söz veya iş, bereketsizdir/sonuçsuzdur.” (HM8697 İbn Hanbel, II, 360.) Semavi kitâbların anahtarı «Rahman, Rahîm Allah adı ile» dir; yani besmeledir.”(Râmûzû’l-ehâdîs, 241, Suyûtî, el-Câmiûs-Sağir, no: 3111).
Demek ki besmele bizim hayatımızın önemli bir parçasıdır. Yine Peygamberimiz (s.a.s.), “Sizden herhangi biriniz evinin kapısını kapatırken besmele ile kapatsın; besmele ile kapatılan evin içerisine şeytan giremez”. Peygamberimiz (s.a.s.), sözüne devam olarak şöyle buyuruyor: "Sonra evinizde yediğiniz yemeğin kabının kapağını kapatırken besmele ile kapatın, ya da içtiğiniz suyun kabının kapağını besmele ile kapatın; çünkü besmele ile kapatılan eve şeytan giremez, evin sahibi eve girerken besmele çektiyse şeytan ‘burada bizim bu gecelik yatacak yerimiz yok‘ der” buyuruyor. Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle devam ediyor: “Bir kişi yemek yemeye besmele ile başlarsa şeytan ‘bize burada yiyecek bir şey yok’ der.” Peygamberimiz (s.a.s.); “Herhangi biriniz yatağa girdiği zaman şöyle desin: ‘Allahım, senin adını anarak uyurum ve senin adını anarak uyanırım.’”
Besmele sadece hayırların başı olup asla haram ve günahların başında kullanılmaz. Bir harama başlarken besmele çekilirse kişi küfre girer. Mesela içki içerken, kumar oynarken ya da bunlar gibi bir haram işlenirken kişi bismillah derse o anda küfre girmiş olur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) beslemesiz başlanan işler hakkında şöyle buyurmuştur: “Besmelesiz her iş güdüktür.” (Ebû Dâvud, Edeb: 21). Cabir İbn-i Abdullah’tan (r.a.) nakledilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Besmele inince bulut doğuya kaçtı, rüzgâr sakin oldu, deniz dalgalandı ve bütün hayvanlar kulak verdiler. Şeytanlara da semadan taşlar yağdı. Allah-u Teâlâ, besmele hangi şeyin üzerine okunursa muhakkak o şeyde bereket yaratacağına dair izzet ve celaline yemin etti.” (Suyutî, DMensur: 1/26)
Yine Hz. Aişe’den (r.a.) rivayet edilmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Her kim şüphesiz inanarak besmele-i şerifeyi okursa, dağlar onunla beraber tesbih eder. Ancak dağların bu tesbihi işitilmez.” (Suyutî, DMensur: 1/26)
Besmele’nin harf sayısı “19” dur. Bunun hikmeti şöyle açıklanır. Cehennemde “19” zebani ( görevli bekçi) vardır. Bunlar oradaki diğer görevlilerin kumandanı durumundadır.” Besmeleyi” okumakla her harfine karşılık o zebanilerden uzak kalınır. ”Besmele’nin” bereketi ile cehennem azabından emin olunur. (İbn-i Kesîr, Tefsîr, I, 120)
Bizans İmparatoru Kayser, Hz. Ömer (r.a.)’e mektup yazıp; “Bende hiç dinmeyen bir baş ağrısı var, doktorlar ilaç bulmaktan aciz kaldılar. Eğer bildiğin bir ilaç varsa gönder” dedi.
Hz. Ömer (r.a.) ona bir takke gönderdi. Kayser, bu takkeyi başına koyduğunda başı ağrımıyor, başından çıkardığı zaman yine ağrımaya başlıyordu.
Kayser, bu hale şaşırıp merakla takkeyi kontrol ettiğinde, içinde üzerine besmele,“Bismillahirrahmanirrahim” yazılmış bir kâğıt olduğunu gördü (Ruhu'l-Beyan Tefsiri -) Kısaca Besmele, her hayrın anahtarıdır. Ne kadar da güzel ifade etmiştir Mevlid-i Şerif’in müellifi Merhum Süleyman Çelebi: Allah adın zikredelim evvelâ / Vâcib oldur cümle işte her kula Allah adın her kim ol evvel ana / Her işi âsan eder Allah ona Allah adı olsa her işin önü / Hergiz ebter olmaya ânın sonu
Her nefeste Allah adın de müdâm / Allah adıyla olur her iş tamam.