AÇKEN SEN SENSİN!
Nasıl?
Sağlık için beslenmek önemli ama açlık ta önemli.
Japon bilim insanı Yoshinori Ohsumi açlığın insan vücudunda otafaji denilen savunma mekanizmasını yenilediğini bularak Nobel Tıp ödülüne sahip olmuştur. Peki nedir otafaji?
Otofaji hücrenin yenilenmesi için gerekli enerjinin ve yapı taşlarının hızlı bir şekilde tedarik edilmesini sağlıyor. Enfeksiyon sonrasında hücreyi istila eden bakteri ve virüslerin saf dışı bırakılmasını sağlayabiliyor. Hücrelerde hasar görmüş proteinlerin ve organellerinin ortadan kaldırılmasında kullanılarak yaşlanmanın olumsuz etkilerinin yok edilmesini sağlayarak bir tür kontrol mekanizması oluşturuyor. Bu mekanizmanın kanser oluşumunu azalttığı ,oluşan kanserli hücreleri de baskıladığı araştırma sonuçları içerisinde.
Kısaca bir insan vücudu aç kaldığı süre boyunca kendini tedavi ediyor. Enerjisini sadece iyi olmaya harcıyor. Hastayken iştahsız olmamızın sebebi ise bu. Daha kısa sürede hastalığı yenebilmek. Peygamberimizin ?Oruç tutunuz, sıhhat bulunuz ? hadisi kısa süre için çekilen açlığın vücudumuzda oluşturduğu muhteşem mekanizmayı işaret ettiğini gösteriyor.
Açlıkla ilgili başka bir araştırmada da çok ilginç sonuçlara ulaşılmış. Açlığın zihnimizi açtığı ile ilgili bir düşünce sizi şaşırtabilir. Aç ayı oynamaz sözü aklınıza gelmiş olabilir lakin iş hiç te öyle değil.
Açlık hormonu olarak bilinen grelin mide boşken, midede üretiliyor. Aç kalınması halinde ghrelin hormonu kanda yüksek seviyeye çıkıyor. Yemek yedikçe grelin hormonunu miktarında da azalma ortaya çıkıyor. Grelin hormonu büyüme hormonunu salgılatıcı bir etkiye sahip . Enerji dengesi ve besin alımını düzenleyen bir hormon türü. Farelere bu hormon enjekte edildiğinde, öğrenme ve hafıza testlerinde ilerlemeler görülmüş. Aynı zamanda beyinlerindeki nöron bağlantılarının sayısının da arttığı gözlenmiş.
Açlık hormonu sinir gelişimi, değişen çevre şartlarına uyum sağlamak ve öğrenme sürecinden de oldukça etkili hormonların başında yer alıyor. Tabi ki kısa süreli açlık hissi zihnin açık olmasını sağlıyor. Açık bir zihinle yapılan çalışmalar daha verimli oluyor. İnsan beyni açken bütün enerjisini yaptığı işe harcıyor olabilir. Bir düşünün karnınız tokken enerjiniz azalır, uykunuz gelir. Aslında vücut tüm enerjisini yediklerinizi sindirmek için harcar. Karnınız tokken zihinsel faaliyetleriniz de bu sebeple azalır. Belki de bu yüzden peygamberimiz bir hadisinde ??İnsanın her ameline kat kat sevap verilir. Bir iyilik, on mislinden yedi yüz misline kadar katlanır ?diyerek oruçlu iken yaşanan zihin açıklığını vurgulamış olabilir.
Özellikle Ramazan ayında peygamberimizin ?Oruç tutunuz, sıhhat bulunuz. ? nasihatini dinlemek hem madden hem de manen bizler için yararlıdır. Oruç bir nimettir.
Sağlık dışında ,insanın iradesini eğiten bir eğitimdir. Halden anlama ve paylaşma duygularının açığa çıktığı manevi bir süreçtir. İnsanın öz varlığına giden bir yolculuktur. Sadece etten kemikten ibaret olmadığımızın hissedildiği zamanlardır.
Büyükler iki türlü oruçtan bahsederler: Yememek, içmemek ,dedikodu yapmamak gibi fiilleri yerine getiren avamın orucu ; beş duyu şartlanmalarından ve bunlardan kaynaklanan duygu ve düşüncelerden arınan Havvasın orucu yani şuur orucu yada kalp gözü orucu.
Kalp gözü orucunda eğer başkalarının neler yaptığına takılıp kalıyorsak, o böyle yaptı, bu şunu dedi, keşke yapmasaydı gibi düşüncelerle uğraşıyorsak ,duygu ve düşüncelerle stresin ,kötülüğün, isyanın ya da zevkin içine düşüyorsak bu oruç bozuluyor demektir. Yani Allah?ı seyir halinden perdeleniyorsak havas orucumuz bozulmuş oluyor demektir. Kalp gözü perdelenmiştir. Bu orucu tutmak kolay değildir ama tutmaya çalışmak bizim için önemlidir.
İnsanlar mertebelerine göre ibadet ettikleri gibi orucu da mertebelerine tutarlar. Kendimizi sorguladığımızda mertebemiz hakkında az çok fikir sahibi olabiliriz. Hala avamın orucunu tutmakta zorlanmaktayız.
Bilim ve ilim Allah?ın sistemini açıklayan bir bilgidir. İnsan vücudu yaratılan kainat gibi muazzam bir sisteme sahip. Bizler sistemi değiştiremez ya da yeniden yapamayız. Eğer sistemi okuyabilirsek bir nebze olsun bazı şeyleri idrak edebiliriz. İdrak ettiklerimizi uygulamaya dökerek ruhumuzu kuvvetlendirir böylelikle yaratıcıya yakınlık kazanabiliriz.
Ramazan ayını hakkıyla değerlendirebilmek duası ile hayırlı Ramazanlar diliyorum.
